Kürtler ile Türklerin “et ve tırnak” olduğu söylemleriyle 97 yıl önce kabul edilen Lozan Antlaşması, farklılıkları yok sayan tekçi ulus-devlet anlayışıyla yeni kurulan Cumhuriyeti'n kurucu kodlarından biri haline dönüştü. Bu tarihsel kırılma ile girilen devlet ve demokrasi krizi, ağırlaşarak bugünlere geldi.
OHAL mağduru muhafazakar kesimde sosyolojik değişim yaşandığını söyleyen HDP'li Ömer Faruk Gergerlioğlu, "Kendisini ülkücü, milliyetçi, maneviyatçı, muhafazakar, dindar tanımlayan insanların, sol-sosyalist camiaları ve Kürtleri çok daha iyi anlamaya çalıştığını görüyorum” dedi.
Birçok sorunun cevapsız kaldığı askeri kalkışmanın ardından “en fazla 1 buçuk ay” denilerek ilan edilen OHAL, 2 yıl sürdü ve ülke geleceğini derinden etkiledi. CHP’li Özgür Özel, OHAL sonrası “hesap vermeyi tercih etmeyen, denetlenemeyen keyfi ve otokratik bir yönetime” geçildi derken, DBP Genel Başkanı Saliha Aydeniz ise, OHAL’in valiler eliyle halen sürdürüldüğünü belirtti.
Üzerinden 4 yıl geçen 15 Temmuz darbe girişimine dair birçok soru hala cevapsız. Darbe Girişimi Araştırma Komisyonu'nun CHP'li üyesi Sezgin Tanrıkulu, asıl sorumluların ortaya çıkarılmasına AKP’nin engel olduğunu söylerken, Prof. Dr. Cem Kaptanoğlu'na göre, darbe girişiminin ardından toplumda yaratılan "rıza gösterme hali" artık etkisini yitiriyor.
Kongrelerine yönelik baskıların AKP’nin izlediği "Çöktürme Planı"nın bir parçası olduğunu ifade eden DTK Eşbaşkanı Berdan Öztürk, “DTK ne bir tabeladan ne de bir binadan ibarettir” diyerek, bu yönelimin özünde Türkiye halklarının geleceğine saldırı olduğunu vurguladı.
İktidarın DTK'yi hedef almasının Kürtlerin yeni pozisyonuyla alakalı olduğunu belirten Kongre'nin ilk eşbaşkanı Yüksel Genç, DTK'nin mühürlenmesine dair "Kürt sorununun çözümüne vurulmuş bir mühürdür" dedi.
Kürt sorununun çözümü için 2007'de yola çıkan DTK, çatısı altında topladığı 800 STÖ'yle birçok kongre, konferans ve çalıştaya imza attı. Tüm çalışmaları aleni yürüten, Meclis'e davet edilen ve İmralı Heyeti'ne üye veren DTK'nin kapısına, siyasi atmosfer değişince mühür vuruldu.
Ekonomik krizde çıkış olarak başvurulan borçlanma taşınamaz boyuta ulaştı. Bireysel kredi, hane halkı borcu, KOBİ’ler dahil özel ve kamu borçlarının gittikçe yükselmesi, kısa ve orta vadede iflaslara kapı aralarken, yoksulluk ve eşitsizliği derinleştirecek.
Suriye ve Libya iç savaşında taraf olan Türkiye, NATO ve ABD’ye karşı kullandığı Rusya partnerinden olmaya ramak kaldı. İdlib’de NATO desteği alan Türkiye ile çatışma noktasına gelen Rusya, Libya’da da Türkiye’nin gönderdiği gruplarla savaşıyor.
7 Haziran 2015 Türkiye’nin var olan ikili siyasetinin dışında üçüncü bir gücün ortaya çıktığının ispatıydı. Bu durumun devletin ayarlarını bozduğu için “darbe” yönteminin devreye konulduğunu ifade eden Ertuğrul Kürkçü, artık güçlü halk desteğiyle karşı duruşa işaret etti.
Meclis’te yaşananlar, kaçınılmaz şekilde akıllara 2 Mart 1994 ve 4 Kasım 2016 tarihlerini getirdi. İki dönem de barış ve demokrasiye karşı geliştirilen “siyasi darbe” olarak tanımlandı. AKP MYK toplantısının ertesi gününde, Türkiye siyasi tarihine bir kara sayfa daha eklendi: 4 Haziran 2020.
Zînî Wertê alanına konuşlandırılan pêşmergelerin sayısı azaltılsa da tamamen çekilmedi. YNK'nin güçlerin çekilmesi yönünde aldığı kararın ise KDP tarafından kabul edilmediği öğrenildi.
KDP’nin Zînî Wertê hamlesi, bölgede gerilimi tırmandırdı. Tepkilere rağmen geri adım atmayan KDP, birçok noktada yeni karakollar yaptı, eskilerini yeniledi, pêşmerge sayısını artırdı. ABD planlı ve Türkiye destekli hamleden KDP’ye “devlet” vaadi çıktı.
Ortadoğu’daki son gelişmeler ABD’nin adım adım İran’a ilerlediğini gösteriyor. İran’a karşı iki aşamalı plana sahip olan ABD’nin olası bir müdahalede merkez üs olarak kullanmayı düşündüğü Irak Federe Kürdistan Bölgesi’nde hazırlıklarını hızlandırdı.
Güncel ekonomik makro göstergeleri değerlendiren ekonomist Alp Altınörs, “Türkiye ekonomisi kısa vadede yeni bir 2001 krizi yaşayabilir” uyarısında bulundu.