24 Elewîyên Sûrî yên li Stargeha Demkî ya Heranê ku di bin kontrola Rêveberiya Îdareya Koçberiyê ya Wezareta Karên Navxweyî de ye, neçar in ku ji ber bawerî û nasnameya xwe di şert û mercên dijwar de bijîn. Kesek salek û 3 meh e li wir, kesek din 4 meh e û 22 kesên din ku 4 zarok jî di nav de ne, 2 meh û nîv in li Stargeha Demkî ya Heranê tên sekinandin. Tekane alternatîfa ku ji van 24 Elewîyan re tê pêşkêşkirin ku bi xetereyên girîng re rû bi rû ne, vegera ji bo Sûriyeyê ye.

 

Duygu Înegolluyê, parêzer û endama Şaxa Komeleya Hiqûqnasên Hemdem (ÇHD) a Enqereyê, ku ji bo hevdîtina bi muwekîlên xwe yên li Navenda Stargeha Demkî ya Harranê hat Rihayê, diyar kir ku nêzîkî 2 meh û nîv berê, ji ber komkujiyên li Sûriyeyê, 22 welatiyên elewî yên Sûriyeyê ku 4 ji wan zarok inn, bi tena serê xwe bi neqanûnî derbasî Yewnanîstanê bûn. Duygu Înegolluyê ragihand ku penaberên ku ji hêla hêzên ewlehiyê yên Yewnanîstanê ve hatin girtin, rastî îşkenceyê hatin û got: "Qeyika ku ew lê bûn ji wan hatiye standin û ew li keştiyeke bêmotor a pir ne ewle, ku em jê re dibêjin refika jiyanê, hatine siwarkirin û ber bi Tirkiyeyê ve hatine vegerandin. Li wan heqaretên giran û îşkenceya fizîkî hatine kirin. Piştre, ev kes ji hêla Pasvanên Peravê yên Tirkiyeyê ve hatine girtin û ew birine Navenda Vegerandinê ya Mûglayê."

 

Duygu Înegolluyê diyar kir ku wan hewl daye ku bi Navenda Vegerandina ya Mûglayê re têkilî daynin, lê ji wan re hatiye gotin ku ew li wir nînin ji ber ku qeydkirina fermî hîn temam nebûye. Dûygû Înegolluyê wiha domand: "Penaber bi bikaranîna telefonên xwe yên dawîn telefon dikirin û agahdariya cihê dişandin û ev agahî ber bi Navenda Vegerandinê ya Mûglayê ve diçû. Piştî vê yekê, me daxuyaniyek çapemeniyê da û diyar kir ku şandina van kesan dê neqanûnî be û jiyana wan di xetereyê de ye. Di encamê de, ev penaber ji bo Navenda Demkî ya Harranê hatin veguheztin."

 

Duygu Înegolluyê destnîşan kir ku wan di hevdîtinên xwe yên bi penaberên li Heranê re li ser tiştên qewimîne agahî girtine û got: "22 kesên ku ji hêla Parastina Peravên Tirkiyeyê ve hatine wergirtin, pêşî birine Navenda Vegerandina Mûglayê û ji wir jî ji bo kontrolkirina tenduristiyê birine nexweşxaneyê. Ev prosedur bi qasî 2-2.5 rojan dom kirine. Wan got ku di vê demê de ew nekarîne xwarinê bixwin û cil nedane wan. Her wiha ji me re gotin ku dema ew birine nexweşxaneyê, ew ji otobusê jî nehatine daxistin; tenê du kes ku rewşa wan giran bû, birine nexweşxaneyê, yên mayî jî qet ji otobusê nehatine daxistin û raporek li ser lêdan û zorê hatiye amadekirin."

 

Duygu Înegolluyê behsa serpêhatiyên penaberên Sûrî piştî ku ew anîne Navenda Demkî ya Heranê kir û wiha got: "Navenda Demkî ya Heranê gihîştiye astekê ku hemû azadî bi tevahî hatine sînordarkirin. Tu bi tu awayî nikarî têkevî hundir û derkevî. Telefonên penaberan hatine desteserkirin. Ew tenê dikarin hefteyê carekê 5 deqîqeyan telefonên xwe bi kar bînin. Di vê demê de, ew bi malbatên xwe re têkilî datînin. Ev cure sînorkirin wekî celebek ji bêparkirina azadiyê tê bikaranîn. Konteyner li herêmê rêz bûne û nêzîkî 600 kes li wir dimînin. Di her konteynerekê de çar kes dimînin. Li hundir, ji bo van çar kesan sînger li erdê hatine danîn. Rojê sê caran xwarinê didin wan, lê wan got ku ji dema ku ew hatine ve qet têr nebûne. Di hevdîtina me ya dawî de, muwekîla me tiştên taştê yên ku ji wê re hatine dayîn di berîka xwe de anî. Ew ji 6 zeytûnên reş û pakêteke piçûk a mohrkirî ya rîçalê pêk dihat. Wan got ku nanê ku ji wan re tê dayîn qalibkirî û qirêj bû. Wan got ku ew nikarin wî bixwin. Di serdana me ya yekem de di 9'ê Kanûnê de, xerîdarên me bê pêlav hatin. Her yek ji wan pêlavên destavê yên vekirî li xwe kiribûn. Hemû benik ji cilên wan hatibûn rakirin. Ev pratîkek girtîgehê ye. Ji ber ku hemû benikên hatibûn rakirin, ew nikaribûn cilên xwe bi rêkûpêk bikarbînin. Cilên wan ên werzîşê her diçûn xwarê. Wan got ku gihîştina ava germ pir kêm e û ew pir caran neçar in ku xwe bi ava sar bişon. Wekî din, mixabin wan got ku karmendên ewlehiyê yên taybet pir bêedeb in û pir qîr dikirin.”

 

Dûygû Înegolluyê destnîşan kir ku ji ber ku muwekîlên wê Elewî ne, tên biçûkxistin. 

 

Dûygû Înegolluyê bilêv kir ku şert û mercên li Navenda Stargehê ya Demkî ya Heranê ji yên girtîgehê jî wêdetir in û got: "Ev navendeke girtinê ya li dijî hiqûqê ye. Ji girtîgehê jî wêdetir e." 

 

Dûygû Înegolluyê destnîşan kir ku ger tiştek biqewime berpirsê wê dewlet e. 

 

MA / Omer Akin